Namens het Comité herdenking Februaristaking 1941 en het Gemeentebestuur van Amsterdam heten wij u welkom bij de herdenking van de Februaristaking van 1941.

Op 25 februari 1941 staakten vele Amsterdammers en later ook inwoners van andere gemeenten in navolging van heldhaftige initiatiefnemers van de CPN, zoals Dirk van Nimwegen, Willem Kraan en Piet Nak. Zij protesteerden tegen de onmenselijke wijze
waarop de Duitse bezetter hun joodse medeburgers behandelde.
Zij kwamen toen in verzet omdat zij niet konden accepteren dat een deel van de bevolking zwaar gediscrimineerd en vernederd werd. Mensen uit allerlei beroepsgroepen, laag en hoogopgeleid, jong en oud namen hun verantwoordelijkheid, gingen staken en lieten zo hun stem horen.
Deze collectieve daad van verzet – uniek in bezet Europa – spreekt na 77 jaar nogsteeds tot de verbeelding, zeker wanneer je de vraag stelt ‘Wie waren de stakers?’ Want zoals historicus David Barnouw eens zei: naast de Dokwerker zou een Bijenkorfmeisje moeten staan. Om de daad bij het woord te voegen, is er een oproep
uitgegaan om meer informatie te verzamelen over de verschillende organisaties, bedrijven en beroepen die meededen aan de staking. ‘Nieuwe collega’s’ van de oude stakers zijn nu ook hier, van de gemeentereiniging, het GVB, de HEMA, Albert Heijn, het
Vossius gymnasium. U ziet vandaag jongeren rondlopen die meehelpen. Mogelijk heeft u ze al gesproken. Zij zijn betrokken bij verschillende initiatieven, zoals Oorlog in mijn buurt, Theater Na de Dam of zijn lid van de nieuwe jongerencomité’s in Amsterdam. Zij hebben alternatieve dokwerkertjes uitgedeeld, gemaakt door leerlingen van basisscholen in Amsterdam Oost in het kader van project de Rode Loper. Aan u straks de eer om deze ‘stakers’ van toen rondom de Dokwerker een plek te geven.
Als nieuwe voorzitters van het comité Herdenking Februaristaking 1941 raakten wij een aantal jaar geleden betrokken bij deze herdenking. Wij zijn beiden geraakt door hoe men
in die februaridagen vanuit gevoelens van solidariteit en medemenselijkheid in verzet kwam.

2018 is uitgeroepen tot Jaar van Verzet. Ter introductie van dit jaar stelde NIOD directeur Frank van Vree een aantal wezenlijke vragen:
Wat zou ik doen wanneer er een beroep op mij wordt gedaan, wanneer ik zie dat de waardigheid van de ander in het geding is? [..] En hoe kies ik een kant als mijn eigen toekomst onzeker is?
Een aantal jaar geleden, het was in tramremise Lekstraat, vertelde staker Harry Verhey dat hij nooit begreep waarom men toch altijd met het gezicht richting de Dokwerker gekeerd staat bij de herdenking. Dat is slechts terugkijken. We moeten vooruitkijken,
vanuit het heden ook naar de toekomst, zo spoorde hij aan. Want het herdenken van de staking blijft relevant. We moeten ons blijven inzetten tegen onrecht, discriminatie, antisemitisme, racisme, uitsluiting en intolerantie. We moeten opkomen voor de rechten
van anderen wanneer die rechten worden afgenomen.