In Zaandam staat een maquette ter herinnering aan de Zaankanters, die in 1941 hebben gestaakt. Zoals bekend heeft de staking ook in de Zaanstreek grote omvang gekregen, vooral op de tweede dag, de 26ste februari 1941. Het werk werd met name neergelegd bij grote bedrijven zoals Albert Heijn, de Bijenkorf en Verblifa.
De maquette is geplaatst tussen het Zaantheater en de Wilhelminabrug, niet ver van de Dam, waar vele fabrieksarbeiders, kantoorbedienden en scholieren destijds samenstroomden en door stakers werden toegesproken.
Op deze maquette staat het volgende:
26 februari 1941
Staakt, staakt, staakt: een stakingsoproep
Duizende mannen en vrouwen, ouderen en jongeren trekken vanuit de hele Zaanstreek naar de Dam te Zaandam.
Zij staken in antwoord op de jodenvervolging door de Duitse bezetter.
Overal op de Zaanse bedrijven en bouwwerken, in kantoren, scholen en winkels gaat het werk plat.
Dat gebeurt in het voetspoor van Amsterdam waar een dag eerder al het werk werd neergelegd.
De bezetter reageert furieus. Vanuit overvalauto’s wordt door Duitse militairen op betogers geschoten. Er valt daarbij een dode.
Maar het geweld kon de gevoelens van verzet tegen de bezetter slechts aanwakkeren.
Met de Februaristaking van 1941 toonde ook de Zaanstreek haar afkeer van discriminatie en rassenhaat.
Op 26 februari 2001 werd deze beeldengroep van de hand van beeldhouwster Truus Menger onthuld door Ruud Vreeman, burgemeester van Zaanstad, ter herinnering aan de bijdrage van de bevolking van de Zaanstreek aan de Februaristaking van 1941.
