Zeker vijf rijen dik stond het publiek al rondom de Dokwerker toen koning Willem Alexander om half vijf vertrok uit de Mozes en Aäronkerk in de richting van het Jonas Daniël Meijerplein. Na een korte stop bij de speciaal voor dit jaar gemaakte openlucht fototentoonstelling over de razzia’s van 22 en 23 februari 1941, startte het officiële gedeelte van de jaarlijkse herdenking.
Tot bovenaan de trappen van de panden naast de Portugese Synagoge hadden zich mensen verzameld om er een glimp van op te vangen. Kinderen op de schouders van hun ouders, mensen met wandelstokken, nieuwe gezichten en oude bekenden: de paar duizend aanwezigen luisterden in prachtig namiddaglicht met koude voeten geboeid naar de indrukwekkende voordrachten van Joke Koningh, voorzitter van het Comité Herdenking Februaristaking 1941, burgemeester Eberhard van der Laan, acteur Joost Prinsen en theatermaker Thomas Spijkerman met het Sally Roomijslied.
Gelijktijdig keken via de live uitzending van de NOS op NPO 1 bijna 400.000 mensen op hun televisiescherm mee met de herdenking. Na de laatste klanken van het Sally Roomijslied hoorde het publiek het luiden van de klokken van de Mozes en Aäronkerk en de Zuiderkerk. Een teken om zich naar de Dokwerker te begeven. Stakers Max van den Berg en Bertus van der Kuil en Tinie IJisberg, dochter van Joop IJisberg die in 1942 vanwege zijn verzetsactiviteiten werd gefusilleerd, werden bij het leggen van hun bloemstuk bijgestaan door koning Willem-Alexander en vier leerlingen van de Rosj Pina basisschool. Ook bij het 50-jarige jubileum van de Februaristaking in 1991 (koningin Beatrix), bij de onthulling van de Dokwerker in 1952 (koningin Juliana) en bij de allereerste herdenking in 1946 (koningin Wilhelmina) was het Koninklijk Huis aanwezig.
Het bloemstuk van de stakers, met wit lint en groot de woorden STAAKT!!! STAAKT!!! STAAKT!!! erop, opende het defilé. Na het Comité Herdenking Februaristaking 1941 volgden Burgemeester en Wethouders, dit jaar aangevuld met twee oud-burgemeesters van Amsterdam: Ed van Thijn en Job Cohen. Twee uur later lag aan de voet van de Dokwerker een immense bloemenzee, afkomstig van vele organisaties en individuen die hun eer wilden betonen. Een prachtig gezicht, dat de NOS in haar terugblik op de herdenking om half negen ‘s avonds op NPO2 uitgebreid in beeld bracht.
’s Ochtends had Amsterdam letterlijk al even stilgestaan bij de Februaristaking toen GVB alle trams, metro’s, bussen en veerponten om 11.00 uur precies 1 minuut stilzette in herinnering aan de daad van verzet van de Amsterdammers. Burgemeester Van der Laan sprak de reizigers toe en benoemde het belang van opkomen voor de ander, ook in deze tijd. In zijn toespraak op het plein voegde hij toe: ‘Amsterdam is een stad met twee zielen in de borst. Van de 80.000 Joodse Amsterdammers werden er 60.000 vermoord. Het is nog steeds een open zenuw in de stad […] De Februaristaking mag Amsterdammers trots stemmen, maar enkel als het leed van de Joden in en na de oorlog nooit vergeten wordt. Die trots is ook vandaag gebonden aan medemenselijkheid. Als de stakers empathie toonden onder het juk van terreur, dan moeten wij nu zéker in de bres springen voor een ander, in volle vrijheid. Anders is onze trots op de stakers misplaatst.’
Het belang van solidariteit kwam ook weer terug in de informele gesprekken die koning Willem- Alexander, warme chocolademelk in de hand, naast een vuurkorf voerde met een aantal betrokkenen bij het lustrumprogramma 75 jaar Februaristaking 1941: hij sprak met filosofe Simone van Saarloos (trad op in De Balie in het programma Verander in de Ander: een oefening in empathie), met Mercedes Acuner (trambestuurder lijn 5 GVB; zij leverde een bijdrage aan de fototentoonstelling), Jaïr Stranders en Thomas Spijkerman van voorstelling STAAKT… en Joost Prinsen, die vier indringende gedichten voordroeg op het plein.
Na een uitgebreid gesprek met de stakers op het plein, die hij eerder had bijgestaan bij de kranslegging, vertrok de koning. Honderden mensen bleven napraten en zich opwarmen bij het vuur. Vastgelegd door vele verslaggevers en persfotografen, die in groten getalen verslag deden van de herdenking. Op 26 februari, de dag dat in de Zaanstreek en Hilversum eveneens een bijzondere herdenkingen plaatsvonden van de staking aldaar, berichtte de regionale en landelijke pers uitgebreid over deze 75 jaar Februaristaking 1941.
